فرگشت و پیدایش رخت و جامه

پیشتر، درباره زمان‌سنجی فرگشتی گفتیم. یکی از کاربردهای جالب این روش در پیدا کردن زمانی است که انسان‌ها برای نخستین بار رخت و جامه بر تن کرده‌اند (لباس پوشیدن را آغازیده‌اند). با توجه به تجزیه شدن زودهنگام الیافی که برای درست کردن جامه به کار می‌رود، نمی‌توان در فسیل‌های بسیار کهنی که تا کنون از انسان یافت‌ شده، اثری از بافته‌های پشمی یا پارچه‌ای پیدا کرد. اما دانشمندان توانستند این راز را به شکل دیگری بگشایند. برای این کار آنها DNA دو گونه مختلف، ولی بسیار شبیه شپش‌های انسانی را با هم مقایسه کردند.

شپش نوعی حشره انگلی است که در میان موهای بدن جانوران زندگی می‌کند و با مکیدن خون خوراک خود را فراهم می‌سازد. با توجه به این که یکی از گونه‌های شپش انسانی فقط در موهای سر زندگی می‌کند و نوع دیگر فقط در لباس پیدا می‌شود، می‌توان حدس زد که این دو در واقع یک گونه بوده‌اند، اما از زمانی که انسان پوشیدن رخت و جامه را آغاز کرده، گونه تازه‌ای از شپش موی سر فرگشت پیدا کرده که می‌توانسته در رخت انسان زندگی کند. با توجه به تفاوت‌های مشاهده شده در DNA این دو گونه و اندازه‌گیری شمار جهش‌های رخ داده و کالیبره کردن این زمان بر پایه مطالعه بازه میانگین هر جهش‌ در شپش‌ها، پژوهشگران زمان پیدایش رخت و جامه را نزدیک به ۱۷۵ هزار سال پیش برآورد کرده‌اند.

جالب اینجاست که با توجه به یافته‌های باستان‌شناسی، این زمان با تقریب بسیار خوبی، درست همان زمانی است که انسان برای نخستین بار قاره آفریقا ترک کرده و از راه خشکی یا دریا به بیابان سینا یا ساحل شرقی عربستان امروزی وارد شده است. با توجه به ویژگی‌های آب و هوایی زمین به ویژه در آن دوران، پذیرفتنی است که انسان برای رفتن از مکانی گرمسیر به سرزمین‌های سردسیر، به پوشش مناسب نیازمند بوده‌ است.