ما و میمون‌ها

پرسش: آیا ما از نسل میمون‌ها هستیم؟ 

پاسخ: خیر، ما و میمون‌ها جد یکسانی داریم، ولی ما از نسل میمون‌های امروزی نیستیم. زیرا همان گونه که ما از آن جد مشترک فرگشت پیدا کرده‌ایم و به شکل امروزی درآمده‌ایم، میمون‌ها نیز فرگشت پیدا کرده و به صورت امروزی درآمده‌اند.

در زبان فارسی واژه میمون برای طیف گسترده‌ای از جانوران به کار می‌رود. هرچند در زیست‌شناسی، دسته‌بندی و نام‌گذاری دقیق‌تر و مفصل‌تری برای این کار هست. در واقع وقتی از شاخه‌ها و گونه‌های متفاوت جانداران سخن می‌گوییم، برای هر یک از اینها نام‌گذاری ویژه‌ای در نظر گرفته شده است.

در حالت کلی انسان در شاخه‌ای در کنار میمون‌های انسان‌نما (Apes) یا به طور کلی در یک سطح بالاتر، در گروه انسان‌نما‌ها (Hominoidea) قرار می‌گیرد. برای سادگی ما در اینجا واژه «میسان» که ترکیبی از میمون و انسان است را به جای «ape» به کار می‌بریم. اعضای این گروه به ترتیب نزدیکی به انسان از نظر ژنتیکی - و البته ظاهری و رفتاری - عبارتند از شامپانزه، گوریل، اورانگوتان، و گیبون. این شباهت‌ به حدی فراوان است که برخی از دانشمندان انسان را به عنوان میسان پنجم (5th ape) نام‌گذاری می‌کنند.

در درخت زندگی، نزدیکترین شاخه با میسان‌ها، شاخه میمون‌ها (Monkeys) است. این شاخه گوناگونی بیشتری در خود دارد و از این آن را به دو گروه اصلی بخش‌بندی کرده‌اند: میمون‌های دنیای کهن (old world monkeys) و میمون‌های دنیای نوین (new world monkeys). بابون‌ها، بوزینه‌ها، عنتر‌ها، میمون‌های سنجابی، و میمون‌های عنکبوتی را می‌توان به عنوان برخی از این گروه‌ها نام برد. گوناگونی گونه‌های میمون‌ها بسیار گسترده‌تر از میسان‌ها است. بنابراین جد مشترک ما و میمون‌ها جانداری است که همه نخستی‌ها (Primates) از آن به وجود آمده‌اند.

 برای درک بهتر میزان شباهت میسان (میمون انسان‌نما) به انسان، می‌توان تفاوت‌ها و شباهت‌های میسان‌ها و میمون‌های معمولی را برشمرد:

۱. دُم: میسان دم ندارد ولی میمون دارد.
۲. خوراک:
    - میمون: میوه، برگ، پاتام (حشره)، تننده (عنکبوت)
    - میسان: میوه، دانه‌های گیاهی، گوشت (خزندگان و پستان‌داران کوچک)
۳. ساختار بدن:
    - میمون: دست‌ها از پاها کوتاه‌تر است. نمی‌توانند از شاخه‌‌ها آویزان شوند و تاب بخورند. چهار دست و پا راه ‌می‌روند . بیشتر وقت خود را بالای درخت می‌گذرانند.
    - میسان: دست‌ها از پاها درازتر است. می‌توانند از شاخه‌ها آویزان شده و تاب بخورند. می‌توانند روی دو پا راه بروند. بیشتر وقت خود را روی زمین می‌گذرانند.
۴. اندازه کاسه سر: میمون‌ها کوچک و میسان‌ها بزرگ است.
۵. طول عمر میانگین: میمون‌ها ۳۰ و میسان‌ها ۶۰ سال.
۶. حواس پنج‌گانه:
    - میمون: بویایی از بینایی بهتر است و بیشتر به کار می‌رود.
    - میسان: بینایی از بویایی بهتر است و بیشتر به کار می‌رود.
۷. ابزار:
    - میمون‌: نه به کار می‌برد و نه می‌سازد.
    - میسان: هم ابزار می‌سازد و هم به کار می‌برد. برای نمونه در شکستن پوسته سخت میوه‌ها با سنگ یا چوب. حتی برخی شامپانزه‌ها از نیزه‌های چوبی برای شکار جانداران کوچک استفاده می‌کنند (اینجا یا اینجا).

منبع اصلی عکس‌ها (ویرایش‌شده): دانش‌نامه آزاد